Als gedragswetenschapper is Liesbeth Evering nauw betrokken bij de invoering van de richtlijnen. Samen met collega Ilse Boswinkel nam ze deel aan het landelijke leernetwerk, met als thema hoe de richtlijnen in de praktijk het beste gebruikt kunnen worden. “De richtlijnen kun je zien als een verzameling van verschillende, bewezen interventies die je als hulpverlener kunt inzetten”, licht Liesbeth toe. Er bestaan inmiddels veertien richtlijnen voor verschillende probleemgebieden. Voor ernstige gedragsproblemen bijvoorbeeld, of voor kindermishandeling of multiprobleemgezinnen. “Het geeft je als hulpverlener houvast voor je plan”, zegt Pieternella Olthof, pleegzorgbegeleider bij Jarabee. “Het is niet dat je voorheen maar wat deed. Sterker nog, veel van wat er in de richtlijnen staat, deden we eigenlijk al op die manier. In die zin zijn ze meer een bevestiging. En toch is het fijn dat wanneer zich een probleem voordoet, alle mogelijke stappen die je kunt zetten overzichtelijk bij elkaar staan.”
Voor de cliënten in de jeugdhulpverlening helpen de richtlijnen bij het maken van eigen keuzes. De richtlijnen zijn eenvoudig geschreven, voor iedereen te begrijpen. Dat maakt het mogelijk niet over, maar vooral met de cliënt te praten over welke hulpvorm zijn of haar voorkeur heeft. “Er zijn nu eenmaal meerdere wegen die naar Rome leiden”, zegt Pieternella Olthof. Liesbeth Evering vult aan met een voorbeeld. “Onlangs hadden we een meisje van 14 met sterk probleemgedrag. De richtlijnen geven dan verschillende mogelijkheden aan. Samen met de ouders van het meisje maakten we een afweging en kozen uiteindelijk voor diagnostiek. De ouders waren heel tevreden en voelden zich erg gehoord.”
Richtlijnen klinken als een protocol, een keurslijf. Maar dat zijn ze allerminst, benadrukt Pieternella. “Ze geven richting, maar zijn niet het antwoord. Als hulpverlener kun je er te allen tijde van afwijken en iets anders doen. Maar dat moet je dan wel goed onderbouwen, samen met je cliënt. Zo word je nog kritischer op je eigen kwaliteit.”
Jarabee heeft twee jaar uitgetrokken om de richtlijnen in de hele organisatie bekend te maken. De reacties tot nog toe zijn alom positief. “Vooral omdat ze praktisch en werkbaar zijn”, aldus Liesbeth. “Ze zijn voor en door professionals ontwikkeld, in de praktijk, samen met cliënten. Ook tijdens de implementatie bij Jarabee betrekken we onze cliënten bij deze ontwikkeling en kijken samen naar wat de richtlijnen voor hen kunnen betekenen. Iedereen die in de jeugdhulpverlening werkt, zou ze eigenlijk moeten kennen.”
